Trước khi thành lập được câu lạc bộ, ở Việt Nam có những hội nhóm tham gia các dự án phần mềm tự do ở Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh cũng như một số diễn đàn dành riêng cho các phần mềm nguồn mở như Ubuntu-VN, NukeViet... Sau khi Việt Nam gia nhập WTO thì chính phủ luôn nỗ lực hướng người dân sử dụng những phần mềm tự do thay cho việc sử dụng các bản lậu của những phần mềm độc quyền một cách rộng rãi như hiện nay. Việt Nam cũng nhận được nhiều sự hỗ trợ từ bên ngoài như các công ty cầu nối FOSS Bridge trong lĩnh vực kinh doanh phần mềm tự do. Sự kiện đầu tiên và châm ngòi làm cầu nối cho Việt Nam đến với cộng đồng phần mềm miễn phí ở châu Á chính là sự kiện GNOME.Asia 2009 do Đặng Hồng Phúc và Mario Behling tổ chức. Đã có hơn 1400 người tham gia vào sự kiện kéo dài 3 ngày này. Theo các nhà tổ chức sự kiện thì có khoảng 60% người tham gia sự kiện là nữ giới. Trong năm 2010 FOSSASIA cũng sẽ được tổ chức tại thành phố Hồ Chí Minh để nối tiếp sự thành công của sự kiện trước đó.

Kể từ tháng 11 năm 2011, Câu lạc bộ Phần mềm Tự do Nguồn mở Việt Nam (Vietnam Free & Open Source Software Association - viết tắt là VFOSSA) đã ra đời sau nhiều nỗ lực của các thành viên cộng đồng HanoiLug, Ubuntu-vn, NukeViet... đây là tổ chức đại diện cho cộng đồng Phần mềm Tự do Nguồn mở (PMTDNM) trong cả nước, cũng là chi hội TƯ thuộc Hội Tin học Việt Nam (VAIP). Câu lạc bộ đã tổ chức đại hội thành lập vào ngày 14/1/2012 tại Viện Tin học Pháp ngữ (phố Tạ Quang Bửu, Q. Hai Bà Trưng, Hà Nội).[28]

Ngay sau khi thành lập, câu lạc bộ đã liên tiếp tổ chức các hoạt động và sự kiện tuyên truyền về phần mềm tự do nguồn mở trong khối giáo dục, làm việc với các cơ quan nhà nước nhằm tư vấn và tham gia phản biện các chính sách về công nghệ thông tin nói chung và phần mềm tự do nguồn mở nói riêng. VFOSSA cũng chính thức trở thành đơn vị tổ chức cuộc thi Mùa hè sáng tạo - cuộc thi thường niên dành cho sinh viên được tổ chức từ năm 2009 song hành cùng với kỳ thi Olympic tin học Sinh viên Việt Nam.

Sự ra đời của câu lạc bộ chấm dứt việc phát triển rời rạc và tự phát của các cộng đồng phần mềm tự do nguồn mở ở Việt Nam, đánh dấu thời kỳ chuyển mình của PMTDNM Việt Nam sang giai đoạn mới.